در میان انبوه جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی ایران، منطقه اورامانات در استان کردستان، نگینه‌ای درخشان با جلوه‌ای منحصر به فرد است. در این خطه سرسبز، که به بام ایران مشهور است، آیین‌ها و رسوم کهن با طبیعت بکر در هم آمیخته و منظره‌ای بدیع خلق کرده‌اند. یکی از این آیین‌ها، مراسم “کومسای” است( داستان مراسم کومسای ) که هر ساله در نیمه بهار، شور و نشاطی خاص به این منطقه می‌بخشد.
کومسای چیست؟
کومسای که به “جشن بهارانه پیر شالیار” نیز معروف است، قدمتی دیرینه دارد و ریشه در باورها و اعتقادات مردمان اورامانات دارد. این مراسم، نمادی از همبستگی و اتحاد اهالی منطقه برای گذر از فصل زمستان و استقبال از بهار و سرسبزی است.
زمان و مکان برگزاری کومسای:
مراسم کومسای همه ساله در نیمه بهار، معمولاً در اواسط اردیبهشت ماه، در محل “عروسی پیر شالیار” در روستای اورامان تخت برگزار می‌شود. این روستا که در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت شده، به دلیل وجود درختان کهنسال و معماری پلکانی منحصر به فرد، از شهرت خاصی برخوردار است.
آداب و رسوم کومسای:
مراسم کومسای با حضور گسترده اهالی روستاها و مناطق اطراف و همچنین گردشگران داخلی و خارجی برگزار می‌شود. در این مراسم، پس از قرائت قرآن و ادای احترام به پیر شالیار، ریش سفیدان و بزرگان محل گرد هم می‌آیند و در مورد مسائل مختلف روستا، از جمله تقسیم آب، مراتع و امور کشاورزی تصمیم‌گیری می‌کنند.
سپس، نوبت به جشن و شادمانی می‌رسد. نواختن ساز و دهل، رقص و آوازهای محلی، پخت و پز آش و غذاهای سنتی و قربانی کردن دام، از جمله برنامه‌های این جشن هستند.
یکی از رسم‌های جالب کومسای، “سنگ‌شکنی” است. در این رسم، حاضران در مراسم با دست خود سنگی را می‌شکنند و تکه‌ای از آن را به عنوان تبرک با خود به خانه می‌برند.
اهمیت فرهنگی و گردشگری کومسای:
مراسم کومسای، به عنوان یکی از میراث فرهنگی ناملموس ایران، نقشی مهم در حفظ و انتقال آداب و رسوم و فرهنگ غنی منطقه اورامانات دارد. این مراسم همچنین فرصتی ارزشمند برای معرفی این منطقه بکر و زیبا به گردشگران داخلی و خارجی است.
چگونه در مراسم کومسای شرکت کنیم؟
اگر قصد دارید در این مراسم منحصر به فرد شرکت کنید، می‌توانید در اواسط اردیبهشت ماه به روستای اورامان تخت سفر کنید. برای اقامت در این روستا، می‌توانید از هتل‌ها، اقامتگاه‌های بوم‌گردی و یا خانه‌های اهالی روستا استفاده کنید.
نکاتی برای شرکت در مراسم کومسای:
- به دلیل ازدحام جمعیت، بهتر است از قبل محل اقامت خود را رزرو کنید.
- لباس‌های گرم و مناسب فصل به همراه داشته باشید.
- به فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی احترام بگذارید.
- از انداختن زباله در طبیعت خودداری کنید.
کومسای، تجربه‌ای بی‌نظیر از فرهنگ و طبیعت ایران:
شرکت در مراسم کومسای، فرصتی است تا با فرهنگ و آداب و رسوم کهن مردم کردستان آشنا شوید، از طبیعت بکر و چشم‌نواز اورامانات لذت ببرید و خاطره‌ای خوش در ذهن خود به یادگار بگذارید.
